22 Μαρτίου 2007

Donnie Darko Analysis [Spoilers Warning!!!]


























Την "ανάλυση" (και καλά!) αυτή μου την είχε ζητήσει ένας φίλος μου που είχε μπερδευτεί λίγο όταν είδε την ταινία για πρώτη φορά. Δεν θεωρώ ότι είναι και πολλή καλή, ούτε κι ότι χρειάζεται τόσο τώρα πια, πάντως, here it is:

O Donnie Darko είναι μια ιστορία για την μοίρα και το πεπρωμένο, τις επιλογές των ανθρώπων και τον δρόμο του θεού, τη θυσία για την αγάπη, τα ταξίδια στο χρόνο και την έντονη κριτική στην σύγχρονη αμερικάνικη νέο-συντηρητική κοινωνία.

Θα έλεγε κανείς πως όλα αυτά δεν συνδυάζονται εύκολα, ωστόσο η ταινία το καταφέρνει, και μάλιστα αν κάποιος δει όλες τις μικρές λεπτομέρειες, χωρίς να κολλήσει σε κάποια συγκεκριμένη από αυτές, όχι μόνο θα καταλάβει τι έγινε γενικά, αλλά θα απολαύσει και την ταινία.

Λοιπόν, έχουμε και λέμε..

Το θεωρητικό υπόβαθρο της ταινίας έχει τα εξής θεμελιώδη στοιχεία:
1. Το σύμπαν που ζούμε δεν είναι τέλειο, είναι τυχαίο. Έτσι το έφτιαξε ο θεός.
2. Καμιά φορά τα πράγματα πάνε στραβά. νεογέννητα πεθαίνουν, ατυχήματα συμβαίνουν κτλ.
3. Η ταινία είναι μια τέτοια περίπτωση, μόνο που τώρα όλα πήγαν στραβά και κινδυνεύει όλος ο κόσμος!
4. Ο θεός αυτή τη φορά, για να σωθεί ο κόσμος, διαλέγει τον Donnie για τον σώσει (είναι κάτι σαν Μεσσίας δηλαδή).
5. Ο Donnie τα καταφέρνει, αφού θυσιάσει τα πάντα.

Στην ταινία τώρα,

Ο Donnie είναι ένας νεαρός μαθητής λυκείου με διαταραγμένο παρελθόν, προβλήματα συμπεριφοράς, υπνοβασίας και θεραπευτική αγωγή με ψυχανάλυση και φάρμακα. Ο Donnie έπρεπε να πεθάνει στις 2 Οκτωβρίου 1988. Αυτό ήταν το πεπρωμένο του που έπρεπε να εκπληρωθεί. Για κάποιον λόγο όμως, αυτό δεν έγινε. Ο Donnie δεν πέθανε όπως θα έπρεπε. Δεν φταίει ο ίδιος για αυτό, ούτε ο Frank, ούτε κανείς. Έτσι δημιουργήθηκε μια ανωμαλία. Το "κανάλι του θεού" που λέει ο Donnie δεν εκπληρώθηκε (λέει στον καθηγητή του ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε την μοίρα μας όσο ταξιδεύουμε μέσα στο κανάλι του θεού). Η μοίρα δεν πραγματώθηκε, και έτσι δημιουργήθηκε μια στρέβλωση του χρόνου, ένα παράλληλο σύμπαν για ΟΛΗ την ανθρωπότητα, με σκοπό να πείσει τον Donnie να εκπληρώσει την μοίρα του, να γυρίσει και να πεθάνει όπως έπρεπε, για να μπορέσει ο κόσμος να συνεχίσει να ζει κανονικά, αλλιώς ο κόσμος θα καταστραφεί. Δεν έχει άπειρο χρόνο για να το κάνει αυτό, έχει στην διάθεσή του 28 μέρες, 6 ώρες, 42 λεπτά και 12 δευτερόλεπτα (αυτό είναι γραμμένο στο χέρι του όταν ξυπνάει για πρώτη φορά μέσα στο παράλληλο σύμπαν, στο γήπεδο του γκολφ).

Ακόμα και αν ο Donnie δεν φταίει που δημιουργήθηκε αυτή η ανωμαλία, επιλέχθηκε -μάλλον τυχαία- από τον θεό για να την διορθώσει. Μόνο που αυτός μπορεί να την χρησιμοποιήσει λιγάκι και για τον εαυτό του...

Ο θεός θέλει ο Donnie να εκπληρώσει το χρέος του και έτσι θα τον βοηθήσει στην αποστολή του. Θα μετατραπεί σε έναν ζωντανό αποδέκτη μέσα στο παράλληλο σύμπαν, με ιδιαίτερες υπερφυσικές ικανότητες, όπως η δύναμη με την οποία θα καρφώσει το τσεκούρι στο άγαλμα του σχολείου και άλλα, με αποκορύφωμα την χρήση της χωροχρονικής πύλης στο τέλος για να γυρίσει πίσω στο χρόνο, όταν θα έχει και ο ίδιος συνειδητοποιήσει όλο το σχέδιο του θεού. Θα του στείλει τον Frank (που τυχαίνει να είναι ο γκόμενος της αδερφής του), την γιαγιά-θάνατο, το βιβλίο της, την Γκρέτσεν κτλ. Ενδεχομένως και κάποιοι από αυτούς να είναι επίσης ζωντανοί αποδέκτες έως ένα βαθμό, όπως η γιαγιά-θάνατος και οι δύο καθηγητές του στο σχολείο, που δείχνουν να ξέρουν περισσότερα από όσα λένε, αλλά δεν τους επιτρέπεται από τον θεό να βοηθήσουν τον Donnie περισσότερο από ένα σημείο.

Στην πραγματικότητα, όλα όσα συμβαίνουν σε αυτό το παράλληλο σύμπαν είναι στην υπηρεσία του θεού για την σωτηρία του κόσμου μέσα σε 28 μέρες από τον Donnie. Έτσι, όλα συμβαίνουν για κάποιον λόγο (η γιαγιά-θάνατος τον κάνει να σκεφτεί για τον θεό και τον θάνατο, ο Frank, που είναι ένας οδηγός που του έστειλε ο θεός για να τον οδηγήσει σε αυτό το σύμπαν, τον βάζει να πλημμυρίσει το σχολείο για να γνωρίσει την Γκρέτσεν, μετά τον βάζει να κάψει το σπίτι του ψευτο-φιλόσοφου για να κατηγορηθεί για πορνεία κι έτσι να φύγει η γυμνάστρια για την δίκη και άρα να πάει η μητέρα του στην θέση της στο ταξίδι και να μείνει μόνος του, πάει να πάρει μπύρες ώστε να χτυπήσει την Γκρέτσεν με το αμάξι όταν γυρίζει, αφού αποφύγει την γιαγιά-θάνατο που ήταν ακριβώς στην μέση του δρόμου, η ιστορία με τη μαμά της Γκρέτσεν και τον πατριό του τον βοηθά και στο να την φιλήσει, και στο να κάνουν έρωτα -άρα νιώθει λιγότερο μόνος- και φυσικά στο να έρθει στο πάρτι του εκείνη τη νύχτα κτλ).

Όταν ο χρόνος τελειώνει και η μαύρη τρύπα σε λίγο θα καταστρέψει τον κόσμο, ο Donnie, με αφορμή τον θάνατο της Γκρέτσεν (που τον κάνει να σκοτώσει και τον Frank, νιώθοντας διπλά μόνος) σκέφτεται όλες τις συνιστώσες των τελευταίων 28 ημερών στο παράλληλο σύμπαν και καταλαβαίνει τα θεϊκά σχέδια. Παίρνει τότε την μεγάλη απόφαση και αποφασίζει να γυρίσει πίσω και να πεθάνει (και ΟΧΙ να γυρίσει να τα ξαναζήσει όλα αυτά σαν στην "ημέρα της μαρμότας" ή κάτι τέτοιο), έτσι ώστε να συνεχίσει ο υπόλοιπος κόσμος την πορεία του, και η αγαπημένη του Γκρέτσεν, που στην πραγματικότητα ποτέ δεν γνώρισε, να συνεχίσει να ζει. Γυρίζει πίσω λοιπόν, στις 2 Οκτωβρίου και πέφτει για ύπνο χαμογελαστός, περιμένοντας τον κινητήρα του αεροπλάνου να πέσει στο δωμάτιό του και να τον σκοτώσει. Χαμογελάει στον θάνατο, γιατί τώρα είναι έτοιμος να πεθάνει, γιατί δεν αισθάνεται πια μόνος.

Ο Donnie κάνει (όχι συνειδητά, δεν το επέλεξε αυτός -απλά, κάτι πήγε στραβά) μια παράκαμψη στο κανάλι του θεού, αλλάζει λίγο τα σχέδιά Του, πιθανότατα γιατί δεν έχει ζήσει ακόμα αρκετά, δεν έχει ερωτευτεί, νιώθει ακόμα μόνος και έτσι φοβάται να πεθάνει. Μετά από 28 μέρες όμως, είναι έτοιμος.

Όταν τελικά το πεπρωμένο του κόσμου για τις 2 Οκτωβρίου εκπληρωθεί, όλοι "ξυπνούν" από το παράλληλο σύμπαν ανακουφισμένοι, σαν από όνειρο και "θυμούνται" κάποια λανθάνοντα πράγματα από το φανταστικό, παράλληλο σύμπαν, ανάλογα με την σχέση τους με τον Donnie και όσα ήξεραν για αυτόν. Έτσι, ο ψευτο-φιλόσοφος ανησυχεί μήπως τον πιάσουν, η ψυχίατρος ότι κάτι κακό θα συμβεί, ο Frank (που όπως είπαμε είναι ο γκόμενος της αδερφής του Donnie) αγγίζει το μάτι του γιατί "ονειρεύτηκε" πως είχε πυροβοληθεί, και φυσικά η Γκρέτσεν χαιρετά την μητέρα του Donnie για να της δώσει κουράγιο. Όσο για τον ίδιο τον Donnie, αυτός όπως είπαμε, θυμάται τα πάντα, γι' αυτό χαμογελάει.

Η ατάκα "Cellar Door" είναι του Edgar Allan Poe. Λέγεται ότι κάποια μέρα χτύπησε το κεφάλι του και έπεσε σε κώμα. Ενώ ήταν σε αυτή την κατάσταση, επαναλάμβανε συνεχώς την φράση Cellar Door. Όταν τελικά ξύπνησε και οι φίλοι του το είπαν, τότε είπε πως από όλους τους πιθανούς συνδυασμούς λέξεων που υπάρχουν, ο Cellar Door είναι ο πιο όμορφος.

Το Donnie Darko έχει στοιχεία μυθολογίας και μυστικισμού, δομή που μοιάζει με επιστημονική φαντασία, στην πραγματικότητα όμως είναι μια παράδοξη ιστορία ενός εφήβου που νιώθει μόνος του και θέλει να αλλάξει τα πράγματα.
Όποιος βρει κραυγαλέα λάθη ας τα πει!

Γενικά, φυσικά και θεωρώ αυτή την ταινία υπερτιμημένη, πρώτα απ΄όλους από μένα, σε καμία περίπτωση δεν γίνεται τόσο σύνθετη ή εντυπωσιακή, οι συγκρίσεις με τον Lynch π.χ. είναι αστείες, αλλά έχει μία νεανική αύρα και μία μελαγχολία που δεν μπορώ να της αντισταθώ:

4,5/5

29 σχόλια:

  1. Γαμώ τις ταινίες, αλλά δεν διαβάζω τον οδηγό σου, θέλω να την ξαναδώ :)

    Θυμίζει Lynch, αλλά μόνο στο ότι μένεις μαλάκας στο τέλος επειδή δεν έχεις καταλάβει και πολλά :)

    Twin Peaks έχει δει κανείς;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΟΛΑ τα Twin Peaks. Και τα 29 επεισόδια. Το τέλος δεν ήταν πολύ καλό όμως. Το Παν είναι μέχρι τα επεισ. 14-16.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μου φαίνεται θα γίνει high-priority download :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ναι, άσε, μεγάλη ιστορία... τα είδα μέσω Ισπανίας εγώ (Πορτογαλίας, κάτι τέτοιο...) γιατί δεν κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα (ακόμη δεν κυκλοφορούν!!!), αλλά άξιζε τον κόπο. Ξαναλέω όμως ότι από ένα σημείο και μετά, χάνει την μαγεία του. Στα πρώτα επεισόδια όμως μένεις καρφωμένος στην οθόνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Broadcast - Come on Let's Go
    ----------------------------

    You won't find it by your self
    You're gonna need some help
    And you won't fail with me around
    Come on let's go

    I will tell you if you change
    And who's been saying things
    It's hard to tell who is real in here
    Come on let's go

    You know who to turn to
    Now everything's changed
    Come on lets go
    Stop looking for answers
    In everyone's face
    Come on let's go

    What's the point in wasting time
    On people that you'll never know
    Come on let's go

    When you're looking for a friend
    But it's empty at the end
    When everybody's disappeared
    You won't be alone

    If you want I'll compensate
    If you over estimate
    So there's nothing left to fear
    You won't be alone
    You know who to turn to
    Now everything's changed
    Come on let's go
    Stop looking for answers
    In everyone's face
    Come on let's go

    What's the point in wasting time
    On people that you'll never know
    Come on let's go

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. είναι από τις ελάχιστες ταινιες που είδα με μεγάλη ευχαρίστηση και "για τους γνωρίζωντες" δεν κοιμήθηκα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλησπέρα seagazing.
    Πριν λιγες μέρες είχα βρει τυχαία το trailer της ταινίας Donnie Darko και δεν ξέρω για πιο λόγο, αλλά μου κίνησε πολύ την περιέργεια να το δω. Διάβαζα κριτικές κλπ και έτσι βρέθηκα στη σελίδα σου. Δεν ήθελα να μάθω πολλά πριν δω την ταινία, γιατί πίστευα ότι θα χαθεί η μαγεία της αγωνίας. Την αποθήκευσα λοιπόν για να τη διαβάσω αφότου δω την ταινία, χωρίς να ξέρω αν θα τη χρειαζόμουν -αν και όλοι μιλούσαν για μία αινιγματική ταινία, οπότε...

    Σήμερα καταφερα να τη δω. Νομίζω πως δεν ήταν η εκδοχή με το director's cut που είναι πιο αναλυτική. Επέστρεψα, λοιπόν, για να διαβάσω την ανάλυσή σου και να τη συγκρίνω με τα δικά μου συμπεράσματα. Βασικά μου άρεσε αρκετά η άποψή σου-ανάλυση της ταινίας, αν και, κατά τη γνώμη μου το ταξίδι στο χρόνο παρακινήθηκε από τον Frank, o οποίος γύρισε το χρόνο πίσω για να σωθεί πρώτα απ'όλα ο ίδιος του και στη συνέχεια όλα τα υπόλοιπα...
    Επίσης πιστεύω πως η ημερομηνία που του δίνει ως deadline δεν είναι η ημέρα της καταστροφής του κόσμου, όπως ήθελε να τον κάνει να πιστέψει, αλλά η ημερομηνία θανάτου του Frank (η ημερομηνία του Haloween party που σκοτώθηκε φορώντας τη συγκεκριμένη στολή από τον Donnie που τον πυροβόλησε στο μάτι).
    Το ότι διαλέγει το συγκεκριμένο χρονικό σημείο με την πτώση του κινητήρα (που τελικά προέρχεται από το μέλλον), είναι για να νιώθει ο Donnie υποχρεωμένος σ'αυτόν διότι του έσωσε τη ζωή, ώστε να μπορεί να τον βάζει να κάνει ό,τι θέλει και τελικά να δεχθεί το θάνατό του για να σωθούν και όλα τα αγαπημένα του πρόσωπα που θα πέθαιναν.

    Αυτά τα γράφω έπειτα από τη δική σου παρακίνηση για τα πιθανά λάθη στην ανάλυση (αν και μάλλον εσένα δε θα σε απασχολεί πλέον διόλου το θέμα), για όσους τυχαία μπορεί να βρεθούν σ'αυτή τη σελίδα αναζητώντας κάποια εξήγηση της ταινίας, αλλά και επειδή θα ήθελα να τα βγάλω από μέσα μου. Φυσικά είναι η ταπεινή μου άποψη και μπορεί και να είναι λανθασμένα τα συμπερασματά μου...
    Thanks πάντως!
    Κατερίνα Μπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Συμφωνώ με Κατερίνα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Φιλε μου συγχαρητηρια! Ειλικρινα διαβαζοντας την αναλυση σου συνειδητοποιησα πως ειναι ισως η πιο ομορφη ταινια που εχω δει! (χωρις υπερβολες και μελωδραματισμους αυτα) Αρχικα μου φανηκε πολυ μπερδεμενη η υποθεση και δεν καταλαβα γιατι κατεληξε ετσι οπως ξεκινησε αλλα με λιγη παραπανω σκεψη (και την αναλυση σου) ολα συνδεθηκαν απιστευτα μεταξυ τους. Η αισθηση που ειχα οταν συνειδητοποιησα τι ακριβως συνεβη ηταν εκπληκτικη. Εψαχνα πολυ καιρο μια ταινια που να μου αφησει τετοιο συναισθημα στο τελος. Κατα τη γνωμη μου η ταινια ΑΝ πραγματικα κατσεις και την δεις σοβαρα ειναι πανεξυπνη και πρωτοτυπη. Δεν συμφωνω στο οτι ειναι υπερεκτιμημενη αλλα αυτη ειναι η δικη μου αποψη σωστα? Τελος παντων!
    P.S. Διαφωνω με την αποψη της Κατερινας μονο και μονο γιατι (αν και στεκει με βαση τα δεδομενα της πλοκης) δεν ξεδιαλυνει ΟΛΑ τα γεγονοτα που συνεβησαν π.χ αν οντως ο Φρανκ ηταν αυτος που υποκινησε τον Ντονι να παει το χρονο πισω, γιατι ο Ντονι χαμογελαει πριν πεσει για υπνο? Ηταν οντως τοσο δυνατο το αισθημα υποχρεωσης που ενιωθε απεναντι στο Φρανκ επειδη του εσωσε τη ζωη? Εγω αν μου επιτρεπεται υποστηριζω την πρωτη αποψη γιατι εξ αρχης ο κεντρικος χαρακτηρας ειναι ο Ντονι επομενως αυτος μπορει και κινει τα νηματα του "παιχνιδιου", αυτος οικιοθελως γυριζει πισω εχοντας δει πως θα ηταν η ζωη αν δεν ειχε πεθανει στις 2 Οκτωβριου, αλλα ταυτοχρονα εχει συμφιλιωθει με τον εαυτο του, εχει αποδεχτει τον κοσμο του, εχει φτιαξει τις σχεσεις του με την οικογενεια του, εχει ερωτευτει και δεν νιωθει πια μονος. Τοτε, εχοντας ζησει ολα αυτα και βλεποντας πως η Γκρετσεν πεθαινει, γυριζει πισω και αποφασιζει πως ειναι ετοιμος να πεθανει. Αυτα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Φίλε μου δεν με βοήθησαν αυτά που λες να καταλάβω την ταινία, πολλά ερωτήματα μου έχουν μείνει ακόμα, όπως αν ο donnie έπρεπε να πεθάνει γιατί ο Frank τον έσωσε? και τι ακριβώς σημαίνει η ατάκα που είπε ο Frank στο donnie στο σινεμά ότι - και εσύ γιατί φοράς αυτό το κοστούμι ανθρώπου? γι αυτό που είμαι σίγουρη πάντως είναι ότι στο τέλος ο donnie πέρασε στο χωρόχρονο μαζί με την τουρμπίνα του αεροπλάνου η οποία φάνηκε να πέφτει από το αεροπλάνο που επέβαινε η μητέρα και η αδερφή του και πέρασε από μπροστά του εκείνη την στιγμή!
    Αν μπορεί κάποιος και θέλει ας μου λύσει τα ερωτήματα μου.
    Ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Φίλε μου δεν με βοήθησαν αυτά που λες να καταλάβω την ταινία, πολλά ερωτήματα μου έχουν μείνει ακόμα, όπως αν ο donnie έπρεπε να πεθάνει γιατί ο Frank τον έσωσε? και τι ακριβώς σημαίνει η ατάκα που είπε ο Frank στο donnie στο σινεμά ότι - και εσύ γιατί φοράς αυτό το κοστούμι ανθρώπου? γι αυτό που είμαι σίγουρη πάντως είναι ότι στο τέλος ο donnie πέρασε στο χωρόχρονο μαζί με την τουρμπίνα του αεροπλάνου η οποία φάνηκε να πέφτει από το αεροπλάνο που επέβαινε η μητέρα και η αδερφή του και πέρασε από μπροστά του εκείνη την στιγμή!
    Αν μπορεί κάποιος και θέλει ας μου λύσει τα ερωτήματα μου.
    Ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Μόλις τελείωσα την ταινία και πρέπει να ομολογήσω ότι κάπου έκαψα εγκέφαλο. Διαβάζοντας την εξήγησή σου πρέπει να πω ότι κατάλαβα κάποια πράγματα αλλά κάποια άλλα όχι. πχ. που το ξέρουμε ότι ο Φράνκ είναι γκόμενος της αδερφής του και γιατί τον βλέπει ως παραίσθηση; Επίσης, εφόσον έπρεπε να πεθάνει, γιατί και πώς τον έσωσε εξ αρχής ο Φρανκ; Έπειτα, ο Ντόνι έπασχε εν τέλει από σχιζοφρένια ή όχι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή