Η ντροπή του αιώνα

«Είναι 100% αιγυπτιακό βαμβάκι...» Η συγκεκριμένη ετικέτα θεωρούνταν ανέκαθεν αδιάψευστη απόδειξη ποιοτικής υπεροχής στα λευκά είδη που κυκλοφορούν στις αγορές της Δύσης. Λιγότερο γνωστές, όμως, είναι οι ζοφερές πτυχές της παραγωγής του επίλεκτου προϊόντος -καμία εταιρεία δεν θα δεχόταν άλλωστε να αναγράφεται στην πίσω όψη της ετικέτας «προϊόν παιδικής εργασίας».

Με αφορμή πρόσφατο ρεπορτάζ στην εφημερίδα «The Guardian», η αθέατη όψη του περιώνυμου αιγυπτιακού βαμβακιού ήρθε στο προσκήνιο. Από το 2001 η ΜΚΟ Human Rights Watch είχε διενεργήσει επιτόπια έρευνα σε βαμβακοφυτείες στο Δέλτα του Νείλου.

Εκεί εργάζονται κάθε χρόνο περίπου 1 εκατ. παιδιά, ηλικίας 7-12 ετών, σε απάνθρωπες συνθήκες. Δουλεύουν 8-11 ώρες τη μέρα, 7 μέρες τη βδομάδα, κάτω από τον καυτό ήλιο. Το ημερομίσθιό τους; Περίπου 0,30 ευρώ, ανάλογα με την εποχή. Το δικό τους έμβλημα πολυτέλειας φαίνεται να είναι η σχολική τσάντα...

Τα παιδιά απασχολούνται σε όλα τα στάδια της παραγωγής, αλλά κυρίως από το Μάιο κι έπειτα, όταν τα επικίνδυνα παράσιτα πρέπει να αφαιρεθούν από τα φυτά, καθώς και κατά τη συγκομιδή. Αυτό σημαίνει ότι αφού παρέλθουν ένα έως δύο 24ωρα από τον ψεκασμό με εντομοκτόνα, τα παιδιά ξεκινάνε το ξεσκαρτάρισμα των φύλλων. Οταν καθυστερούν ή παραβλέπουν μολυσμένα μέρη, οι επιστάτες φροντίζουν να τα νουθετούν ασκώντας σωματική βία, όπως αποκαλύπτουν πολλές έρευνες αλλά και το δημοσίευμα της «The Guardian».

Το ξύλο, ωστόσο, είναι το λιγότερο. Λόγω ηλικίας, τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα από τους ενήλικες στα χημικά των εντομοκτόνων. Η δηλητηρίαση μεταφράζεται σε οξείες παθήσεις -ζαλάδες και λιποθυμία, εμετός, διάρροια, δερματοπάθειες- αλλά και χρόνιες, όπως διαταραχές στο νευρικό, το ενδοκρινικό και το αναπαραγωγικό σύστημα.

Το αιγυπτιακό βαμβάκι είναι το δεύτερο πιο επικερδές εξαγώγιμο προϊόν της Αιγύπτου μετά το λάδι, ενώ σχεδόν το 70% των αγροτών είναι μικροπαραγωγοί. Τα τελευταία χρόνια η αυξανόμενη φτώχεια στους αγροτικούς πληθυσμούς, σε συνδυασμό με τη σταθερή μείωση της καλλιεργήσιμης γης για το βαμβάκι, διόγκωσε το φαινόμενο της παιδικής εργασίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της UNICEF (2006), στην Αίγυπτο εργάζονται συνολικά 3 εκατ. παιδιά, ηλικίας 6-14 ετών. Σε παγκόσμια κλίμακα ο αριθμός υπολογίζεται στα 158 εκατομμύρια.

Ομως, εάν το ηλικιακό φάσμα διευρυνθεί, τα στοιχεία μεταβάλλονται δραματικά και ο εργαζόμενος πληθυσμός είναι 250 εκατ. παιδιά. Μάλιστα, όπως καταδεικνύει η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών (ILO), το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής εργασίας δεν αφορά το αστικο-βιομηχανικό περιβάλλον αλλά την αλιεία και τον αγροτικό τομέα. Στον τελευταίο εργάζονται 170 εκατ. παιδιά, δηλαδή το 70%. Φαίνεται ότι το κύμα ευαισθητοποίησης για τα μικρά που δουλεύουν σε βιοτεχνίες και εργοστάσια είναι δυσανάλογο προς τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος.

Η παγκόσμια αγορά του βαμβακιού ανέρχεται στα 32 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με την οργάνωση EJF, πάνω από τα δύο τρίτα της παγκόσμιας παραγωγής προέρχονται από αναπτυσσόμενες χώρες και από κράτη της πρώην ΕΣΣΔ, όπως το Ουζμπεκιστάν.

από εδώ.