Avatar (James Cameron, 2009)

*Αυτό το post πρέπει να γραφτεί εν θερμώ. Τώρα, που τα μάτια μου πονάνε και το κεφάλι μου γυρίζει ακόμα απ' την 3-D εικόνα του Κάμερον.


Τι είναι ο κινηματογράφος; Μηχανή απόλαυσης ψευδαισθήσεων ή μορφή τέχνης; Σύμφωνοι, όλη η τέχνη είναι ένα ψέμα, αυτή είναι εξάλλου η μία από τις δύο αρχές στο header μας, αλλά πόσο πολύ θέλεις να σε ξεγελά αυτό το ψέμα; Γιατί το πληρώνεις τόσο ακριβά και γιατί ξοδεύεις τόσο χρόνο απ' τη ζωή σου για να το παρακολουθήσεις; Θέλεις να έχει προεκτάσεις στην πραγματικότητά σου ή ακριβώς το αντίθετο, να σε κάνει να ξεφεύγεις μακριά απ' αυτήν;

Εγώ επιθυμώ το πρώτο.

Λατρεύω τα εφέ όσο και οι περισσότεροι, ενώ δεν αποχωρίστηκα ποτέ το sci-fi. Αγαπημένη μου ταινία όλων των εποχών είναι η 2001:Οδύσσεια του διαστήματος, όχι όμως για τα εφέ της (άσε που εκείνη ουσιαστικά δεν έχει κανένα εφέ). Η Οδύσσεια είναι η σημαντικότερη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου γιατί τόλμησε με θράσσος με υποστηρίξει ότι με το όχημα της κινηματογραφικής κάμερας μπορεί να εκφραστεί ολοκληρωμένα ένας στοχασμός για το ανθρώπινο είδος. Πήγε την τέχνη του ένα βήμα πιο πέρα, όχι τόσο τεχνολογικά -την ανέβασε ένα επίπεδο πιο πάνω στη θεματική της και τις δυνατότητές της. Κορυφή απάτητη, ακόμη και σήμερα.

Το Avatar δεν κάνει κάτι τέτοιο. Αλλά δεν έχει και τέτοιες επιδιώξεις. Το Avatar λαχταρά να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κινηματογράφο, όχι την θεματική του. Οπότε η σωστή ερώτηση δεν είναι αν πρόκειται για καλή ταινία -η ερώτηση είναι αν θα τα καταφέρει. Η δική μου απάντηση-πρόβλεψη είναι: που να με πάρει και να με σηκώσει, ναι!

Ξεχάστε όσες σκηνές δράσης έχετε δει. Ξεχάστε το Death Star των Star Wars, το υγρό μέταλλο του Terminator 2, ξεχάστε την μάχη της Minas Tirith, τον αυτοκινητόδρομο του Matrix, τους ιπτάμενους Transformers, ξεχάστε τα όλα. Ο πλανήτης Πανδώρα από τούδε και στο εξής θα αποτελεί το σημείο 0 για όλα όσα θα επακολουθήσουν. Ο Κάμερον χρειάστηκε 15 χρόνια και 300 εκατομμύρια $, αλλά τα κατάφερε: έφτιαξε τον καινούργιο Jazz Singer.

Δεν θα αναφερθώ στο σενάριο (που είναι σχεδόν γελοίο), ούτε στο ότι υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν για να τελειοποιηθεί η 3-D εικόνα (σε κάποια σημεία το πλάνο χάλαγε, ειδικά στις άκρες, οι υπότιτλοι είναι εν γένει μεγάλο μειονέκτημα, ενώ και η κούραση στα μάτια πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν). Το πείραμα πέτυχε και ένας καινούργιος δρόμος ανοίγεται πλέον για τις μελλοντικές ταινίες δράσης. Σε κάνει να σκέφτεσαι τι σκηνές μπορεί να γυρίσουν σε 10 χρόνια από σήμερα (προτείνω κάποιος να ξαναγυρίσει τον Άρχοντα ακριβώς όπως είναι, σκηνή με σκηνή, αλλά με τη νέα τεχνολογία)!

Κλείνοντας, ας επιστρέψω στο αρχικό μου ερώτημα λίγο διαφορετικά: οι ταινίες του Μπέργκμαν ή του Ταρκόφσκι θα ήταν καλύτερες με 3-D κάμερες και ήχο DTS; Όχι βέβαια. Γιατί άφηναν το φορτίο τους όχι στο μέσο, αλλά στο μήνυμα, και το φορτίο ήταν βραδυφλεγές, δεν σπαταλιόταν τόσο στην οθόνη, όσο στο μυαλό σου αργότερα.

Τι απ' τα δύο σου ταιριάζει αγαπητέ θεατή, διαλέγεις και παίρνεις.