Η αμοιβαία αμφισβήτηση της κριτικής στον κόσμο του internet

Σταμάτησα να αγοράζω Sonik το προηγούμενο καλοκαίρι. Ήταν το τελευταίο (από πολλά) περιοδικά και εφημερίδες παντός τύπου που σταμάτησα να αγοράζω και, κυρίως, να διαβάζω. Παλιότερα διάβαζα μία εφημερίδα σχεδόν καθημερινά, 4 κάθε Κυριακή και πολλά μηνιαία περιοδικά, ελληνικά και ξένα (κυρίως μουσικά και κινηματογραφικά, αλλά όχι μόνο τέτοια). Σταμάτησα τα πάντα σταδιακά, ενώ από την άλλη ξανάρχισα να αγοράζω όλο και περισσότερα βιβλία (κάθε μήνα θα ξοδέψω στην Πολιτεία 70-100 ευρώ αποκλειστικά για αγορά βιβλίων) και σιγά-σιγά θα φτιάξω επιτέλους και την πολυπόθητη συλλογή ταινιών μου από blue-ray discs.

Γιατί;

Για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, που συνοψίζονται σε έναν, ή καλύτερα σε 1+1: ο πρώτος είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των έντυπων μέσων δεν σου προσφέρουν πια τίποτα που να μην μπορείς να το βρεις στο ίντερνετ, και πιο έγκυρα, και πιο ανεπτυγμένα, και πιο εμπεριστατωμένα, και πιο απολαυστικά, και πιο γρήγορα, και πιο εύκολα (και με άμεση δυνατότητα διαλόγου πάνω σ' αυτά), και δωρεάν. Οι δημοσιογράφοι συχνά υπερτονίζουν αυτή την τελευταία ιδιότητα, αλλή στην δική μου πραγματικότητα, δεν ήταν σημαντική: τώρα ξοδεύω ακόμα περισσότερα(!), απλά όχι στον Τύπο. Και κάπου εδώ ερχόμαστε στον δεύτερο λόγο που ανέφερα προηγουμένως: η γκρίνια της νέας κατάστασης, μαζί με μνήμες από περασμένα μεγαλεία, έφερε στους περισσότερους δημοσιογράφους μία αμηχανία στην διαχείριση του όλου θέματος, που οδήγησε εντελώς αναμενόμενα κάποιους να πάρουν τον εαυτό τους πολύ στα σοβαρά και τους υπόλοιπους, να κάνουν εντελώς το αντίθετο.

Θα περάσουν αρκετά χρόνια για να "πέσει" η σκόνη από την πυρηνική έκρηξη του ευρυζωνικού ίντερνετ και να αντιληφθούν όλοι πως για να πουλήσεις, πρέπει να προσφέρεις κάτι που δεν υπάρχει πουθενά αλλού. Για την ώρα, (καλά διαλεγμένες πηγές από το) Ίντερνετ - ΜΜΕ, σημειώσατε 3-0.

Πάνω απ' όλα όμως, πάνω από οτιδήποτε άλλο, τα ΜΜΕ πρέπει να σταματήσουν άμεσα να ειρωνεύονται το ίντερνετ και τις κοινότητες του ίντερνετ. Έχω πει αρκετές φορές ότι το ίντερνετ είναι ένα μέσο που κρύβει και ταυτόχρονα αυξάνει τη μοναξιά μας, αλλά αυτή τη στιγμή είμαστε στο επίπεδο όπου ακόμη και επαγγελματίες που δουλεύουν στο ίντερνετ και βγάζουν τη δουλειά τους σ' αυτό κοροϊδεύουν τους χρήστες του, δηλαδή και τους ίδιους τους αποδέκτες τους, για να πετάξουν από πάνω τους τη ρετσινιά της μη-αυθεντικότητας.

Θα χρησιμοποιήσω 3-4 τυχαία παραδείγματα που έπεσαν στην αντίληψή μου αυτή την εβδομάδα, χωρίς να θέλω να σχολιάσω αρνητικά τα ίδια και τους συγκεκριμένους αρθρογράφους, αλλά για να δείξω περισσότερο μία γενικότερη στάση που δυστυχώς φαίνεται να κυριαρχεί αυτή την μεταβατική εποχή (είναι κάτι σαν το δεύτερο στάδιο από τα πέντε, υποθέτω: άρνηση, οργή, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη, αποδοχή). Ίσα-ίσα που συμπαθώ ιδιαίτερα τις πηγές που θα αναφέρω σ' αυτό το ποστ. Τις παρακολουθώ χρόνια και, έμεσα ή άμεσα, τις έχω υποστηρίξει πολύ και θα συνεχίζω να το κάνω. No bad feelings, απλά καταθέτω την απορία μου.

Disco Urbana, Sonik (Παναγιώτης Μένεγος)

Όταν διαβάζεις κριτικές σε ελληνικούς δίσκους, κοίτα ποιος τις υπογράφει. Αν είναι πάνω από 3 (στα 5) αστεράκια και δεν εμπιστεύεσαι το όνομα του συντάκτη, γύρνα σελίδα. Αν πάλι τον εκτιμάς, αφαίρεσε μισό με ένα αστεράκι. Δυστυχώς, στο μικρό χωριό που προαναφέρθηκε, όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Και από τη μία οι μπάντες δεν ανέχονται αρνητική κριτική γιατί προφανώς από το ντεμπούτο τους γράφουν classics, ενώ "εσύ που γράφεις δεν ξέρεις να διαβάζεις νότες". Και από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα πιο αηδιαστικό από ετερόφωτους μουσικογραφιάδες που βαφτίζουν τα πάντα αριστουργήματα προκειμένου να καρπώνονται το ότι "τους ανακάλυψαν πρώτοι".

*Ειλικρινά, δεν ξέρω τι να πρωτοσχολιάσω. Δηλαδή λέμε στους αναγνώστες να αφαιρούν αστεράκια από κριτικές άλλων εντύπων ή sites του ίντερνετ; Γιατί;

*Πώς γνωριζόμαστε; Ειδικά στο ίντερνετ. Εγώ προσωπικά δεν ξέρω κανέναν. 2-3 mails έχουμε ανταλλάξει στην καλύτερη. Και καλά εγώ, που δεν είναι η δουλειά μου αυτή, ούτε λογίζομαι σαν ανταγωνιστής (έχω ωστόσο μεγάλη αγάπη για την κριτική της τέχνης σε όλα τα επίπεδα), γιατί όμως αποδομούμε τόσο εύκολα την άλλη άποψη;

*Όλοι ετερόφωτοι δεν είμαστε;

*Χαμογέλασα μια στιγμή, γιατί τα ελάχιστα πράγματα που θεώρησα αριστουργήματα όσα χρόνια υπάρχει αυτό το blog δεν συζητήθηκαν σχεδόν καθόλου ως επί το πλείστον (με επηρέασε αυτό που διάβασα δηλαδή).

*Λίγες σελίδες πιο κάτω, το περιοδικό παρουσιάζει τους δίσκους των Μίκρο και από τους εφτά δίσκους τους, οι τρεις έχουν βαθμολογία 9/10 (ναι, εννιά στα δέκα, καλά διαβάσατε), δύο έχουν 8/10 και οι άλλοι δύο 7/10. Παράνοια;

Τα μουσικά περιοδικά στην Ελλάδα, Sonik (Άρης Καραμπεάζης)

Τα τελευταία χρόνια, για κάθε επίδοξο Γιάννη Αγγελάκα υπάρχουν δέκα -ακόμη πιο επίδοξοι- Αργύροι Ζήλοι. Υπεραφθονία μουσικών portals, sites και e-περιοδικών (τα blogs τα αφήνω απέξω), κατέστησε σχεδόν απλοϊκό το να πιάσεις θέση στο ολοένα και πιο ευρύχωρο στασίδι της εγχώριας μουσικοκριτικής ιντελιγκέντσιας (προηχογραφημένο γέλιο) και τελικά ευτέλισε ακόμη περισσότερο το κάποτε ρητορικό ερώτημα περί του αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την καλλιέργεια σοβαρής και με επαγγελματικούς κανόνες μουσικοκριτικής στην Ελλάδα (προηχογραφημένο γέλιο, δις).

[...]

Διαβάστε συνεντεύξεις ελληνικών συγκροτημάτων. Οι εφτά στους δέκα θεωρούν ότι τους "κρίνουν" ανεύθυνα άτομα που προκαλούν για να προκαλέσουν την προσοπική τους προβολή. Οι πέντε στους δέκα πιστεύουν στο σενάριο συνωμοσίας που θέλει όλους τους εγχώριους μουσικογραφιάδες να πλασάρουν μόνο τα συγκροτήματα των φίλων τους και των γνωστών τους.

*Πότε και σε τι έγινε σοβαρή κριτική στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια;

*Μακάρι να θέλουν να μοιάζουν στον Ζήλο. Μακάρι, μακάρι, μακάρι.

*Το σχόλιο περί ιντερνετικής κριτικής δίνει το γενικότερο στίγμα-το δεύτερο στάδιο που έλεγα νωρίτερα.

*Ξανά το σενάριο ότι όλοι είναι γνωστοί. Ε, δεν είναι, πώς να το κάνουμε. Όπως ειρωνικά φυσικά σχολιάζει το άρθρο, αυτό που λένε τα ελληνικά συγκροτήματα είναι μια μπούρδα και μισή. Ας βγάλουν αυτοί καλή μουσική και θα τους ανακαλύψει όλος ο πλανήτης, είναι πιο εύκολο από ποτέ.

Κριτική του Have One On Me της Joanna Newsom, Mic (Γιάννης Πλόχωρας)

Τι σημαίνει τώρα αυτό;

Τίποτα, απλά γουστάρω να θάβω τη Νιούσομ με κάθε ευκαιρία, επίσης δεν μου αρέσουν τα μάτια της κι ο κώλος της. Τα επιδεικνύει, σεμνά πάντα, σαν τη φωνή της, ενώ είναι εντελώς ασήμαντα, όχι, εκεί, να τα προσέξουμε, μη χάσουμε την ψωνάρα!

Μα γιατί είσαι τόσο εμπαθής; Και δίκιο νά χες, το χάνεις έτσι!

Πας καλά, παιδάκι μου; Μιλάμε για το δίσκο της χρονιάς, τα μπλογκ άρχισαν ήδη τα οργασμικά τσουνάμια, θα πνιγεί το διαδίκτυο στη μαλακία, καταλαβαίνεις τι έχουμε ν' αντιμετωπίσουμε; Μιλάω έτσι γιατί δεν έχω κανένα δίκιο να το χάσω, σιγά μην προσέξουνε τι γράφω, αυτό το κείμενο απλά λέει πόσο μ' εκνευρίζει το Πίτσφορκ κι οι μπλογκοπαραφυάδες του, που αφού ξεκατίνιασαν το κάποτε underground, έκαναν ονόματα μαλακιστήρια σαν τους Άνιμαλ Κολέκτιβ, ή μουρόχαβλα σαν την Νιούσομ.

* Κρατάω μία επιφύλαξη πως όλο το άρθρο είναι ειρωνικό, όπως και το προβοκατόρικο 5/10 στον καινούργιο δίσκο των Autechre. 

Κριτική του Have One On Me της Joanna Newsom, Popmatters (Matthew Fiander)

Newsom doesn’t seem to fall prey to any of these vices. So what makes it so hard to chalk this one up as charmingly uneven, or to even approach the word “ambitious” when talking about the album, is that everything we’ve seen from her before this points to one fact: she should know better. The album artwork says it all. In all that high-brow clutter, it’s hard to even make Newsom out in the picture, and the same is true when you listen to the music.

It’s not ambition when you’re not making any choices, and it’s not daring when there’s not much at stake. In the digital world, a triple album is just a few more ones and zeroes to fit on the hard drive. It’s too bad really, that Have One on Me is so overdone because there’s a decent album hidden somewhere in there. It’s an album the Newsom we saw in 2006 would have found, formed, and made shine.

Rating: 4/10

*Αυτό θα πει πράγματι προβοκατόρικη κριτική -"θέλω να γίνω P4K στην θέση του P4K και θα θάψω όσους προβάλλουν οι υπόλοιποι". 

*Φτάσαμε δηλαδή στο σημείο να θεωρούμε την Newsom συνηθισμένη και μη-πειραματική; Τόσο πολύ έχει προοδεύσει ο πλανήτης ή μόνο το συγκεκριμένο site;

*Και 'μένα δεν μου αρέσουν οι Animal Collective, αλλά δεν θα έβαζα 4/10 στο MPP όσο μάγκας κι αν ήθελα να το παίξω διαδικτυακά και ανώνυμα και τζάμπα. Ούτε π.χ. στον Ταραντίνο που μου σπάει τα νεύρα γιατί, πώς να το κάνουμε, το να προκαλείς χωρίς λόγο  θυμίζει εκείνους τους -ανίδεους συνήθως- καθηγητές στο πανεπιστήμιο που σε κόβουν συνεχώς για να αποκτήσουν "όνομα" και κάνουν το χειρότερο μάθημα που μπορεί να παρακολουθήσει άνθρωπος.

///////////////////////////////////////

Αυτά τα λίγα είχα να πω ως απλός ακροατής/θεατής/αναγνώστης. Επαναλαμβάνω πως δεν με ενδιαφέρει να "κοντράρω" κανέναν, ίσα-ίσα χρησιμοποίησα παραδείγματα από πηγές που παρακολουθώ με θαυμασμό ή και αφοσίωση κάποιες φορές. Διαισθάνομαι όμως μία άτυπη "γκρίνια" που εμποδίζει τα πράγματα να βελτιωθούν στο ομιχλώδες τοπίο της κριτικής της σύγχρονης τέχνης, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Όσο γρηγορότερα ξεπεραστεί αυτή η αμοιβαία αμφισβήτηση, τόσο το καλύτερο για όλους μας.

Μόνο που φοβάμαι ότι απέχουμε αρκετά από αυτό το σημείο.

υ.γ.: Στο ερώτημα περί του μέλλοντος της ελληνικής σκηνής, να μην έχετε καμία αμφιβολία ότι το τοπίο θα ξεκαθαρίσει όταν θα βρεθεί κάποιος να μιλήσει για όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και εντός μας με στίχο ελληνικό...